Πολλά έχουμε ακούσει και άλλα τόσα έχουμε δει, τον τελευταίο καιρό για την Επανάσταση του 1821. Εκπομπές και ντοκιμαντέρ, βιβλία και συνεντεύξεις, διαγγέλματα. Απόψεις που χαρακτηρίζουν και χαρακτηρίζονται από εθνικιστικές έως αντεθνικές. Ήταν - λένε- μια επανάσταση με χαρακτήρα από εθνικο- θρησκευτικό, απελευθερωτικό έως αντιφεουδαρχικό, προλεταριακό ταξικό(!) Με πρωταγωνιστές που ήταν από ήρωες και εθνομάρτυρες, έως προδότες και στυγνοί φεουδάρχες συνέταιροι των αγάδων και από ιερείς και διάκους αιμοσταγείς και τουρκοφάγους έως τσιράκια του Σουλτάνου (όλοι έχουμε ακούσει το "κοτζαμπάσηδες πασάδες και σεβάσμιοι δεσποτάδες κυβερνούσανε την χώρα καλή ώρα"). Μα αλήθεια υπάρχουν άνθρωποι που τα πιστεύουν όλα αυτά; Θα μου πείτε γιατί όχι; Σήμερα δεν ζούμε στην εποχή της γνώσης, αλλά στην εποχή της πληροφορίας, και η πληροφορία δεν είναι πάντα αληθινή.
Σίγουρα η επανάσταση του '21 ήταν μια επανάσταση άκρως... ελληνική. Σήμερα δεν απέχουμε στην νοοτροπία, ούτε μια σπιθαμή από τους προγόνους μας που πολέμησαν για την λευτεριά της πατρίδας μας. Διάβαζα τον χειμώνα την "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" του Σπυρ. Τρικούπη. Τη συστήνω ανεπιφύλακτα και σας παραθέτω δύο μικρά αποσπάσματα χαρακτηριστικά των χρόνων εκείνων:
- Σχετικά με την πρώτη πολιορκία των Ελλήνων επαναστατών κατά των Τούρκων που είχαν κλειστεί στην Ακρόπολη των Αθηνών "...συνέρρευσεν εις Αθήνας ικανός αριθμός Αιγινητών, Κείων, Θερμιωτών και Υδραίων οπλοφόρων. Κατόπιν αυτών ήρθαν και τινές Κεφαλλήνες φέροντες και κανόνια. ....Οι έγκλειστοι Τούρκοι, βλέποντες μεταξύ των πολιορκητών πολλούς φραγκοενδεδυμένους, τινάς δέ φορούντας και στολάς, ηπόρησαν και ηρώτησαν δια γράμματος τούς προξένους, αν οι Φράγκοι βασιλείς εκήρυξαν πόλεμον κατά του Σουλτάνου. Οι πρόξενοι τοις έγραψαν την αλήθειαν. Αλλ' οι Έλληνες, μαθόντες τας υποψίας και τους φόβους των, συνέλεξαν όσους ίππους, όνους και ημιόνους ηύραν, και άλλοι καθίσαντες επ' αυτών, των μεν εχόντων, των δε μη εχόντων εφίππια, άλλοι δε πεζοί, και οι πλείστοι φραγκοφορούντες, περιήλθαν μιά των ημερών την ακρόπολιν υπό τον κρότον ευρωπαϊκών τυμπάνων και σαλπίγγων επιδεικνύμενοι δήθεν τον ευρωπαϊσμόν των. Αλλά κανονία, πεσούσα εκ της ακροπόλεως εν μέσω αυτών και φονεύσασα ένα, διέλυσεν εν τω άμα την γελοίαν ταύτην σκηνήν."
- Σχετικά με την συμμετοχή και το ρόλο του κλήρου στον αγώνα "Κατ' εκείνας τας ημέρας περιήρχετο τας νήσους του Αιγαίου ο επίσκοπος Καρύστου Νεόφυτος στρατολογών και προετοιμάζων ναυτικήν δύναμιν εις επανάστασιν της επισκοπής του." Ο επίσκοπος μάλιστα σπεύδει σε βοήθεια των Κουμιωτών που πολιορκούνταν από τον Ομέρμπεη "Οι πρόκριτοι της Άνδρου, όπου ευρέθει τότε ο επίσκοπος, διατηρούντες δύο πλοία... τα διέταξαν επί τη αιτήσει του επισκόπου να μεταβιβάσωσιν εις Κούμην τινάς στρατιώτας ευρισκομένους εν Γαβρειώ, κώμη και λιμένι της νήσου των, τους πλείστους Ανδρίους εν οις και τινές μοναχοί." Και στην μάχη της Χαλκίδας που γίνεται την επομένη στις 15 Ιουλίου "...Εν τω μεταξύ δε της μάχης οι ιερείς φορούντες τας στολάς των και ιστάμενοι εν τω μέσον των πολεμιστών εδέοντο ψάλλοντες μεγαλοφώνως το Σώσον Κύριε τον Λαόν σου".
